Zaloguj Search

Dzwonnice loretańskie w Polsce

Kult Matki Bożej Loretańskiej i zwyczaj budowania replik Świętego Domku z Loreto rozpowszechnił się w Polsce w XVII w. i trwał przez cały wiek XVIII. W tym czasie coraz liczniejsze były też  pielgrzymki do Loreto, z których przywożono m.in. dzwonki mające odpędzać złe moce, a także rozpędzać chmury burzowe i powstrzymywać związane z nimi nieszczęścia. W tym samym czasie w świątyniach jeden dzwon, zazwyczaj najmniejszy, poświęcany był niekiedy w intencji zażegnywania żywiołów. Miał nawet nieraz napis fulgura frango czyli „rozłamuję pioruny”. Władze kościelne starały się stopniowo eliminować wiarę w cudowną moc przedmiotów, w amulety i talizmany, dlatego w końcu zakazano używania dzwonów kościelnych do rozpędzania burzy.  Nie wyeliminowało to jednak ludowej wiary w cudowną moc dzwonków loretańskich i w XVIII w. zaczęto budować po wsiach dzwonnice z dzwonami poświęconymi Matce Bożej Loretańskiej. Ich głos miał nie tylko ostrzegać przed pożarem – ludzie wierzyli, że dzwonek loretański odstrasza płanetników – złe duchy ściągające z nieba pioruny i grad. Z czasem przypominał on również o odmawianiu modlitwy „Anioł Pański”, wzywał ponadto do gaszenia pożaru oraz na codzienne nabożeństwa majowe i różańcowe. Wiara w dzwonki loretańskie i związane z nimi zwyczaje rozwinęła się głównie  na Podhalu, Orawie i Żywiecczyźnie.  Większość z nich została zbudowana w XIX w. lub na początku XX stulecia. Wiele dzwonnic loretańskich, zwanych też burzówkami, istnieje tam do dziś – poniżej je prezentujemy. Część z nich to rekonstrukcje dawnych obiektów, które uległy zniszczeniu, np. przez silne wiatry a część przeszła gruntowne remonty. Niestety nie we wszystkich kaplicach znajdują się dzwony (większość oryginalnych przetopiona została podczas II wojny światowej) i nie wszystkie z nich można już usłyszeć.

 
Grzechynia, gm. Maków Podhalański, woj. małopolskie

Grzechynia, gm. Maków Podhalański, woj. małopolskie

Znajduje się w osiedlu Działówka, przy drodze do Zawoi. Została zbudowana w miejscu poprzedniej, pochodzącej z początku XIX w., a zwalonej przez wichurę w 1996 r. Znajdują się w niej dwa dzwony: stary (nieużywany) oraz nowy „Kazimierz”, który otrzymał swoje imię dla uczczenia ks. K. Jancarza (1947-1993), kapelana nowohuckiej „Solidarności”. Dzwon odzywa się kilka razy dziennie (mechanizm jest zautomatyzowany) a także na burzę.

Jabłonka, gm. Jabłonka, woj. małopolskie

Jabłonka, gm. Jabłonka, woj. małopolskie

W wiosce znajdują się trzy dzwonnice loretańskie – pierwsza niewysoka dzwonnica z końca XIX w., znajdująca się pomiędzy zabudowaniami os. Gęste Domy w obejściu pomiędzy ulicami Orawską i Łąkową; druga wzniesiona pod koniec XIX w. lub na początku XX w. w sołectwie Bory oraz trzecia z drugiej połowy XIX wieku na ul. Zacisze – w jej środku są dwa dzwony z 1924 roku.

Koniówka, gm. Czarny Dunajec, woj. małopolskie

Koniówka, gm. Czarny Dunajec, woj. małopolskie

Stara zabytkowa dzwonnica w Koniówce spłonęła 10 maja 2008 r. Stary dzwon, który przez lata odpędzał burze gradowe pękł, gdy strażacy wynieśli go w czasie akcji gaśniczej. Mieszkańcy Koniówki szybko odbudowali dzwonnicę – 19 października 2008 r. odbyło się uroczyste poświęcenie nowo odbudowanej dzwonnicy z nowym dzwonem.

Strona 2 z 6Początek   Wstecz   1  [2]  3  4  5  6  Dalej   Koniec