W XVII i XVIII wieku na obszarze Polski powstało wiele tzw. Domków Loretańskich bądź kaplic loretańskich - niewielkich budowli sakralnych, wznoszonych na wzór "Świętego domu" czyli Santa Casa w Loreto. Do dziś zachowało się ich w Polsce tylko osiemnaście (Poznań, Żagań, Lubiąż, Krzeszów, Nowa Ruda, Kłodzko, Głogówek, Olkusz, Kraków, Wojnicz, Piotrkowice, Gołąb, Drohiczyn, Warszawa), część z nich niestety już jako ruiny (Chodel, Skrzebowa i Głogów).

Okoliczności ich powstania są często nieznane lokalnym społecznościom, a są one związane w dużym stopniu z rodziną Sobieskich, w szczególności z królem Janem III Sobieskim, który opiece Matki Boskiej Loretańskiej zawierzył obronę Wiednia, a po zwycięskiej bitwie (1683) jako trofeum wysłał do Loreto główną chorągiew Mahometa. Co więcej, po bitwie wiedeńskiej, w ruinach spalonego przez Turków w okolicach Wiednia pałacu, hetman wielki koronny Stanisław Jabłonowski znalazł pochodzącą z 1 połowy XVII w. kopię cudownej figury Matki Boskiej, którą ofiarował Janowi III Sobieskiemu. Po powrocie króla do kraju obraz Matki Boskiej otoczono ogromną czcią. Ikonę przechowywano w rezydencjach królewskich; król zabierał ją niekiedy na wyprawy wojenne. W tym czasie kult Matki Boskiej Loretańskiej rósł w krajach Europy Środkowej, czego przejawem było właśnie budowanie kaplic loretańskich.
Jedna z kaplic loretańskich, a właściwie jej ruiny, znajduje się w Skrzebowej. Nasze Stowarzyszenie rozpoczęło realizację projektu pn. “Nasze Loreto – ogólnopolski szlak kaplic loretańskich”, którego celem są działania mające na celu przypomnienie historii istniejących do dzisiaj w Polsce kaplic loretańskich, będących dziedzictwem dawnego kultu Matki Boskiej Loretańskiej. Z kilkunastu istniejących jeszcze kaplic loretańskich ma powstać ogólnopolski szlak kaplic loretańskich, który pozwoli odnowić pamięć o zapomnianej historii tych ciekawych miejsc. W ramach zadania odbędzie się ogólnopolski konkurs fotograficzny, poświęcony kaplicom loretańskim; powstanie też strona internetowa, ukazująca istniejące nadal kaplice loretańskie bądź ich ruiny i historie ich powstania. Wszystkie istniejące jeszcze kaplice loretańskie zostaną oznaczone tablicami informacyjnymi a część z nich zostanie odwiedzona przez członków Stowarzyszenia w ramach wizyt studyjnych. Wreszcie zakończeniem tegorocznej części projektu będzie koncert przy ruinach kaplicy loretańskiej w Skrzebowej w wykonaniu Zespołu Muzyki Sakralnej “Lumen” oraz promocja questu czyli nieoznakowanej ścieżki turystycznej, której głównym obiektem są ruiny kaplicy. W przyszłości mamy zamiar także wydać publikację będącą pokłosiem konkursu fotograficznego oraz zorganizować objazdową wystawę zdjęć poświęconych kaplicom. Projekt dofinansowany jest ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu „Patriotyzm Jutra".

 

Regulamin konkursu (pdf)

Plakat konkursowy (pdf)